 |
|
|
|
|
Zima wulkaniczna
Zima wulkaniczna – ochłodzenie będące skutkiem wybuchu wulkanu. Duże ilości pyłów i gazów dostające się do atmosfery podczas wybuchu tworzą tzw. aerozole atmosferyczne. Zmniejszają przejrzystość powietrza i powodują zacienienie powierzchni Ziemi, a więc jej ochłodzenie. Zapoczątkowują także tworzenie się chmur, również zacieniających Ziemię i w konsekwencji są przyczyną zwiększenia ilości opadów. Zwykle pojedynczy wybuch wulkanu jest zbyt słaby, aby wywołać zauważalne zmiany. Jeżeli jednak nastąpi więcej silnych wybuchów w krótkim czasie, ich efekt może się sumować.
Podobnie pyły przenikające do atmosfery w wyniku uderzenia meteorytu powodują zimę meteorytową.
Ślady erupcji wulkanu i uderzenia meteorytu bywają bardzo podobne – czasem trudno je odróżnić. Może też się zdarzyć, że te zjawiska wystąpią niedługo po sobie.
Najlepiej opisany przykład zimy wulkanicznej, która dotknęła Amerykę Północną, Europę i Azję, nastąpił na przełomie roku 1815 i 1816, po wybuchu wulkanu Tambora w Indonezji.
Najsilniejszy dobrze zbadany wybuch wulkanu miał miejsce w 1991 r. na Filipinach (wulkan Pinatubo). Nie wystarczył do wywołania prawdziwej zimy wulkanicznej, ale spowodował obniżenie temperatury o stopień lub dwa w niektórych rejonach (najsilniej na Bliskim Wschodzie i w Arktyce między Syberią a Grenlandią). Jednocześnie niektóre regiony (zwłaszcza pogranicze USA i Kanady oraz okolice Morza Północnego) były nieco cieplejsze niż zwykle.
Ochładzający wpływ wybuchu wulkanu trwa zwykle nie dłużej niż kilka lat. Ponieważ jednak wśród substancji wyrzucanych przez wulkan znajdują się gazy cieplarniane, po krótkotrwałym ochłodzeniu może nastąpić ocieplenie.
|
|
