|
|
|
|
|
Warunki powstawania
Lodowiec powstaje wówczas, gdy suma opadów w porze chłodnej jest na tyle duża, że w porze ciepłej nie wszystek śnieg topnieje. W ten sposób pokrywa śnieżna może przyrastać. Podniesienie temperatury pory ciepłej albo zmniejszenie ilości opadów w porze chłodnej prowadzą do zanikania lodowców. Opady i temperatura. Suma opadów w porze chłodnej musi być na tyle duża, aby w porze ciepłej cały śnieg nie zdążył się stopić i pokrywa śnieżna mogła przyrastać. W pewnych warunkach (bliżej biegunów) lodowce mogą się tworzyć mimo małej ilości opadów, jeśli tylko temperatury w porze ciepłej nie są zbyt wysokie, a opady śniegu dostatecznie obfite. Odwrotnie, mimo dużych opadów zimowych lodowiec nie powstanie, jeśli temperatury lata są zbyt wysokie. W górach istotne jest też położenie stoku względem stron świata. Na półkuli północnej korzystniejsze warunki dla tworzenia się lodowców występują na stokach wschodnich i północnych, na południowej zaś na wschodnich i południowych. Stąd też tzw. linia wiecznego śniegu nawet w tych samych górach może leżeć na różnej wysokości. I tak w Alpach jest to od 2500 m. n.p.m. na stokach północnych i zachodnich do 2770-3000 m n.p.m. po stronie południowej i wschodniej. Dla Kaukazu jest to ok. 3200 m n.p.m., a dla zachodniego Tybetu 6400 m n.p.m. W skali globalnej linia ta na obszarach polarnych leży na poziomie morza, w rejonach zwrotnikowych osiąga 6000 m n.p.m. i nieznacznie opada ku równikowi (dla Kilimandżaro leżącego w strefie równikowej wynosi 5200 m n.p.m.) Teren i usytuowanie.
Cyrk lodowcowy Czarnego Stawu, poniżej misa polodowcowa Morskiego Oka, u góry po prawej wisząca Dolina Za Mnichem. Tatry. Oznaczenie: 1- cyrk, 2- wisząca dolina, 3-hipotetyczny przebieg linii wiecznego śniegu w okresie ochłodzenia plejstoceńskiego
Gromadzenie się śniegu zależy od ukształtowania terenu. Nie może on być
zbyt stromy, gdyż wtedy śnieg zsuwa się w dół w postaci lawin. W
Tatrach linia wiecznego śniegu przebiega na wysokości 2400 m n.p.m.,
jednak powyżej tej wysokości stoki są już zbyt strome, by możliwe było
tworzenie się lodowca. Dlatego też w Polsce lodowce nie występują.
Jednak w okresie największego ochłodzenia linia wiecznego śniegu
znajdowała się na wysokości około 1400 m n.p.m., dlatego zarówno w
Tatrach, jak i w Karkonoszach, tworzyły się dawniej lodowce, a ślady
ich istnienia są widoczne do dziś.
| Zasięg lodowca w Karkonoszach w okresie największego ochłodzenia klimatu
|
| | Zasięg lodowca w Tatrach w okresie największego ochłodzenia klimatu |
|
|
|