 |
|
|
|
|
Późne średniowiecze i renesans
ok. 1300 - 1550 r.n.e. Pod koniec średniowiecza nastąpiło ochłodzenie. Srogie zimy i krótkie lata prowadziły do klęsk głodu. To z kolei zwiększało podatność na choroby i prowadziło do zamieszek społecznych. Grenlandzka społeczność upadła. Krótkotrwałe okresy ocieplenia pozwalały na odbudowę gospodarki i rozwój kultury renesansowej.
Pod koniec średniowiecza gospodarka i kultura kwitły. Dobre warunki umożliwiały wzrost populacji, aż w pewnych miejscach dochodziło do przeludnienia.
Od ok. 1300 r. średnia temperatura zaczęła spadać. Coraz częstsze były mrozy lub burze niszczące zbiory. Powtarzające się klęski głodu prowadziły do zamieszek. Przez Europę przetoczyła się fala buntów chłopskich przeciwko możnym i zachwiał się system feudalnych zależności.
Po wielkim głodzie wywołanym mrozami w latach 1315-1317 i być może związanej z nim pośrednio epidemii czarnej śmierci w latach 1347-1351, część obszarów wyludniła się.
 | Zaraza - prawdopodobnie czarna ospa
stała się prawdziwą plagą
ówczesnej ludności
|
W ciągu czterech najcięższych lat zarazy zmarła ok. połowa mieszkańców Europy.
Niektóre regiony ucierpiały bardziej, inne mniej: na przykład czarna śmierć stosunkowo słabo dotknęła Polskę. Wiele pól porzucono i zarosły lasem (o czym świadczą analizy pyłkowe).
Badania wykazują spadek ilości dwutlenku węgla w powietrzu w owym czasie ponieważ drzewa wiązały CO2 na dłużej.
Wydaje się jednak, że wówczas za zmiany temperatury przede wszystkim odpowiadała zmienna aktywność Słońca, która spadła na początku XIV w. Ochłodzenie przesunęło ku południowi zasięg gór lodowych.
Utrudniło to żeglowanie po północnych morzach, a także spowodowało wycofanie się na południe ławic dorszy, głównego pożywienia w niektórych regionach nad północnym Atlantykiem.
 | Dzwon Zygmunta miał upamiętniać Złoty Wiek -
na wieczną chwałę Rzeczypospolitej |
W grenlandzkich koloniach podupadło rolnictwo, utrudnione zostało rybołówstwo, a kontakty z Europą urwały się.
Potomkowie Wikingów nie potrafili się przystosować do zmiany warunków. Niedożywienie sprawiło, że byli znacząco niżsi od swoich przodków.
Kolonie upadły, a Europejczycy ponownie pojawili się na Grenlandii dopiero kilkaset lat później.
Po tym dość gwałtownym spadku temperatury ok. 1300 r. nastąpiło ocieplenie – nierównomierne i w różnych miejscach przypadające w różnym czasie.
W Polsce okres renesansowego ocieplenia nazywany był Złotym Wiekiem.
W tym czasie wraz z pochodzącą z Włoch królową Boną przywędrowały na nasze stoły nowe warzywa, zwane stąd włoszczyzną. Właśnie wtedy upowszechniła się na przykład tak charakterystyczna dla polskiej kuchni kapusta.
|
|
