Laur

Laur czyli wawrzyn

W starożytnej Grecji laur poświęcony był Apollinowi, toteż wieńcami laurowymi nagradzano zwycięzców igrzysk olimpijskich i agonów poetyckich. W Rzymie z laurów wito corona triumphalis dla zwycięskich wodzów. Z bliższych nam czasów – kształt wieńca laurowego ma również odznaka „Wzorowy żołnierz”. Z czasem wawrzyn stał się symbolem nie tylko zwycięstwa, ale ogólnie ponadprzeciętnych osiągnięć w różnych dziedzinach życia. Na średniowiecznych wszechnicach studenci kończący trivium honorowani byli pędami owocującego lauru (łac. „bacca lauraea” - stąd nasz „bakałarz”). W okresie odrodzenia i baroku laur poetycki stanowił najbardziej prestiżowe wyróżnienie literackie, porównywalne z dzisiejszą nagrodą Nobla. Takim poetą-laureatem był na przykład jezuita Maciej Sarbiewski, nadworny kaznodzieja Władysława IV, najczęściej wydawany za granicą polski autor do czasów Henryka Sienkiewicza.

Miewał też wawrzyn bardziej domowe zastosowania - wysuszone liście tego krzewu do dziś stanowią cenny dodatek do smacznych, ale ciężkostrawnych bigosów, gulaszów, marynat i zup, gdyż nie tylko podnoszą ich walory smakowe, ale również ułatwiają trawienie (stąd mało romantyczna, aczkolwiek szacowna staropolska nazwa „liść bobkowy”). W kuchni indyjskiej liść laurowy stanowi jeden ze składników mieszanki garam masala.

Stylizowane liście lauru są również częstym motywem architektonicznym. Wawrzyn (podobnie jak inne wiecznie zielone rośliny na przykład jemioła, widłak, barwinek) miał zabezpieczać dom i obejście przed uderzeniami piorunów, czarami i chorobami. Wysuszone liście i gałęzie lauru rzeczywiście odstraszają niektóre owady, co może w pewnym stopniu chronić przed różnymi chorobami. Wawrzyn szlachetny znosi krótkie okresy spadku ciepłoty poniżej 0^oC, jednak dłuższe przymrozki są dlań zabójcze. W Polsce można go uprawiać co najwyżej jako roślinę doniczkową.