Pan
Storzan,
„ubrany we frak, biały krawat i kamizelkę, uczesany
i swobodny – gospodarz Odolan robił głębokie wrażenie na swym
łóżku ruchomym, z bezwładnymi nogami, okryty lekkim szalem.”
Na balu wznosi posępny toast za zdrowie bohaterów, którzy broniąc wolności Polski, potracili ręce lub nogi.
|
Storzan bezlistny |
Nazwisko to nawiązuje do bezzieleniowego storczyka storzana bezlistnego
Epipogium aphyllum.
Bohater literacki Storzan nie mógł się ruszać o własnych siłach, a roślina storzan nie posiada liści ani korzeni!
Wykształca za to niezwykle rozbudowaną część podziemną, zmodyfikowane kłącza i rozłogi poprzerastane strzępkami symbiotycznych grzybów.
Storzan jest ściśle chroniony polskim prawem, według Czerwonej Księgi krytycznie zagrożony.
Posiada około 10 stanowisk, zaś jego biologia i ekologia utrudniają odnalezienie kolejnych (czy choćby potwierdzenie istnienia tych znanych dotychczas z literatury).
Bowiem roślina ta wytwarza części nadziemne „kapryśnie”, efemerycznie, raz na kilka lub kilkanaście lat, przy czym praktycznie nigdy nie zakwita drugi raz w tym samym miejscu.
Storzan bezlistny uznawany był dawniej za saprofit, czyli organizm pobierający gotowe substancje organiczne z martwej, rozkładającej się ściółki. Podobnie zresztą traktowano inne bezzieleniowe rośliny, jak na przykład:
- - storczyki: gnieźnika leśnego Neottia nidus-avis, żłobika koralowego Corallorhiza trifida, australijską Rhizanthella, australazjatycką Gastrodia, amerykański Hexalectris,
- - wrzosowate: naszą korzeniówkę Monotropa hypopitys i amerykańskie pinedrops Pterospora andromeda,
- - Burmanniaceae: Gymnosiphon, Thismia,
- - goryczkowate: Voyria,
- - kosaćcowate: Geosiris aphylla,
- - wątrobowca: Cryptothallus.
Obecnie storzana, korzeniówkę i inne nazywa się myko-heterotrofami i uznaje raczej za wyspecjalizowane pasożyty grzybów niż za saprofity, niegroźne dla innych organizmów. Myko-heterotrofem jest też Lacandonia schismatica, słynna z nietypowych kwiatów. U niektórych paprotników (widłaków właściwych, paproci grubozarodniowych, psylotów) myko-heterotrofem jest pokolenie płciowe (przedrośle, gametofit). Nagozalążkowy Parasitaxus ustus pozyskuje związki organiczne drogą mykoheterotrofii, natomiast wodę i sole mineralne podkrada (niczym znana wszystkim jemioła) innym iglastym.